Tầm soát ung thư với xét nghiệm CA 72 - 4

Xét nghiệm CA 72-4 phục vụ hoạt động khám tầm soát hoặc chẩn đoán bệnh ung thư. Hiện nay, nhiều bệnh viện cung cấp dịch vụ xét nghiệm này nên khá quen thuộc với nhiều người. Song, một số đối tượng cảm thấy hoang mang chưa hiểu nó là gì? Các bước thực hiện như thế nào ? Những thông tin sau giúp bạn giải đáp cụ thể điều này.

1. Xét nghiệm CA 72 - 4 là gì?

Theo ngành y học, CA 72-4 viết tắt của kháng nguyên carbohydrate 72-4 hay kháng nguyên ung thư cancer antigen 72-4. Vì vậy, xét nghiệm ca 72-4 chính là xét nghiệm kháng nguyên liên kết ung thư, được xác định bằng các kháng thể đơn dòng đặc hiệu B72- 3 và CC 49. 

Kháng nguyên này có trọng lượng phân tử lên tới 400.000 dalton, được phát hiện trên bề mặt nhiều loại tế bào của buồng trứng, vú, đại tràng và tụy. Đặc biệt, CA 72-4 phát hiện với nồng độ cao ở tế bào ung thư biểu mô dạ dày. CA 72-4 có giá trị bình thường trong huyết tương ≤ 6 U/mL.

2. Xét nghiệm CA 72- 4 để làm gì?

Theo nghiên cứu, kháng nguyên carbohydrate 72-4 có trọng lượng phân tử lên tới 400000 dalton, được phát hiện trên bề mặt nhiều loại tế bào của buồng trứng, vú, phổi, đại tràng và tụy. Đặc biệt, CA 72-4 được phát hiện ở tế bào ung thư biểu mô dạ dày.  Đây là loại ung thư loại phổ biến nhất, chiếm 7% trường hợp các loại ung thư, tỷ lệ tử vong xếp thứ 3 với 9% số trường hợp bị tử vong do bị ung thư. Chính vì thế việc phát hiện và điều trị sớm căn bệnh ung thư này là rất quan trọng và cần thiết.

Dựa vào kết quả xét nghiệm CA 72-4, chúng ta biết sự tồn tại của kháng nguyên ung thư trên mặt tế bào, định lượng chỉ số này có trong huyết thanh, không những giúp ích rất nhiều cho việc theo dõi điều trị trị bệnh ung thư dạ dày, mà còn giúp cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư buồng trứng khi kết hợp với định lượng chỉ số CA 125. 

3. Khi nào cần xét nghiệm CA 72-4?

3.1 Xét nghiệm CA 72-4 để chẩn đoán ung thư

Xét nghiệm CA 72-4 phục vụ chẩn đoán ung thư dạ dày, buồng trứng, đại trực tràng và một số ung thư đường tiêu hóa khác. Các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm và đưa ra kết luận cuối cùng khi cảm thấy chính xác dựa trên chỉ số thu được. Bên cạnh xét nghiệm máu, bác sĩ chỉ định thêm phương pháp chẩn đoán khác như: chẩn đoán qua hình ảnh, sinh thiết…

3.2 Xét nghiệm CA 72-4 để theo dõi đáp ứng điều trị

Công nghệ ngành y học ngày càng phát triển và nâng cấp xây dựng độ tin cậy cao ở bệnh nhân. Sử dụng CA 72-4 để theo dõi việc đáp ứng điều trị của bệnh nhân ung thư. Qua đó, chúng ta xác định giai đoạn và tiên lượng ở người bệnh.

3.3 Xét nghiệm CA 72-4 để theo dõi ung thư tái phát 

Khi đã được phẫu thuật cắt bỏ dạ dày, nếu bệnh tái phát mức độ CA 72-4 tăng ở trong 70% các trường hợp. Trong khi CA 19-9 chỉ tăng 50% và CEA tăng 20% so với những trường hợp tái phát. Ca 72-4 tăng trong 40% trường hợp bị tái phát sau phẫu thuật của ung thư khác.

Nguyên lý xét nghiệm CA 72-4 áp dụng phương pháp miễn dịch sandwich với công nghệ điện hóa phát quang để định lượng. CA 72-4 trong mẫu thử giữ vai trò kháng nguyên kẹp giữa 2 kháng thể. Đầu tiên, kháng thể đơn dòng đặc hiệu kháng CA 72-4 đánh dấu biotin. Thứ 2, kháng thể đơn dòng đặc hiệu kháng CA 72-4 đánh dấu ruthenium phức hợp miễn dịch kiểu sandwich. Trong mẫu thử, cường độ phát quang tỷ lệ thuận nồng độ CA 72-4.

4. Các bước tiến hành xét nghiệm CA 72-4

Thực tế, không phải đơn vị/ cơ sở y tế nào cũng đủ khả năng tiến hành xét nghiệm CA 72-4 chuẩn xác. 

4.1 Xét nghiệm CA 72-4 cần chuẩn bị những gì?

• Người thực hiện: 1 cán bộ đại học, 1 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.

• Phương tiện: Máy xét nghiệm Cobas e411, e601, e 602, e801

• Hóa chất: Chất chuẩn CA 72-4, chất kiểm tra chất lượng CA 72-4.

• Người bệnh: Bệnh nhân cần được bác sỹ thực hiện giải thích về mục đích việc lấy máu phục vụ cho xét nghiệm. Lưu ý, không dùng Biotin trước thời điểm lấy máu 8 tiếng. 

• Phiếu xét nghiệm: Bác sĩ phải điền đủ thông tin: tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm.

4.2 Các bước thực hiện xét nghiệm CA 72-4

• Lấy bệnh phẩm

Y tá chuyên môn tiến hành lấy 3ml máu tĩnh mạch cho vào ống không chứa chất chống đông. Trường hợp ống có chất chống đông có: Li, Na, NH4-Heparin và K3-EDTA. Máu xét nghiệm không vỡ hồng cầu. Lượng máu đó đem ly tâm tách lấy huyết thanh hoặc huyết tương.

Bệnh phẩm ổn định 30 ngày 2–8°C và 3 tháng ở -20°C. Chúng ta chỉ rã đông 1 lần và để nó ở nhiệt độ phòng rồi phân tích. Trong vòng 2 giờ, chúng ta nên phân tích luôn tránh hiện tượng bay hơi, bệnh phẩm, chất chuẩn và chất kiểm tra.

• Tiến hành kỹ thuật

Trước khi tiến hành kỹ thuật cần kiểm tra thiết bị đã ở chế độ sẵn sàng chưa, đã được kiểm tra chất lượng và được đánh giá là đủ điều kiện để chạy xét nghiệm cho bệnh nhân chưa.

Mẫu được đưa vào máy phân tích tự động, máy tự ly tâm, tự mở nắp và thực hiện phản ứng. khi có kết quả, kỹ thuật viên sẽ đánh giá quá trình thực hiện kỹ thuật có xảy ra lỗi thông qua các tín hiệu cảnh báo hay không, có cần pha loãng mẫu hay không, sau đó valid để kết quả được chuyển sang hệ thống LIST. 

Từ hệ thống LIST lại được đánh giá vòng 2 thông qua các xét nghiệm tổng thể của người bệnh. Nếu không có lỗi thì kết quả được in, ký duyệt và trả cho bệnh nhân. 

5. Những điều cần chú ý về kết quả xét nghiệm CA 72-4

Khi nhận được kết quả xét nghiệm CA 72-4, kỹ thuật đọc kết quả cũng vô cùng quan trọng. Giá trị tham chiếu của CA 72-4 trong huyết tương là ≤ 6 U/ml. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nồng độ CA 72-4 trong máu cao được cho là dấu hiệu của ung thư dạ dày. Đây là một nhận định sai lầm bởi CA 72-4 có thể tăng cả trong một số bệnh lành tính, ví dụ như: trong bệnh phần phụ (0-10%), viêm tụy (3%), bệnh buồng trứng lành tính (3-4%), xơ gan (4%), các bệnh đường tiêu hóa lành tính (5%), bệnh tuyến vú (10%), bệnh phổi (17-19%), bệnh khớp (21%), kén buồng trứng (25%)…

Ngoài ra, khi kết hợp CA 72-4 với một số dấu ấn ung thư khác như CEA hoặc CA 19-9, độ đặc hiệu lâm sàng trong các bệnh lành tính cũng tăng lên đáng kể

Việc tầm soát ung thư là điều cần thiết giúp ngăn chặn sớm bệnh ung thư dạ dày. Hiện nay, nhiều bệnh viện nổi tiếng đã xây dựng các gói khám tầm soát ung thư phù hợp để bệnh nhân lựa chọn. 

Với đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm cùng với sự đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín thực hiện đầy đủ các xét nghiệm kiểm tra và điều trị các bệnh liên quan đến vòm họng một cách nhanh chóng và tiện lợi.